Ik zie het vaak: organisaties halen flinke winst uit Lean, maar staan tegelijkertijd aan de vooravond van iets nieuws. AI is geen hype, maar de logische volgende stap. Waar Lean draait om verspillingen inzichtelijk maken en continu verbeteren, helpt AI niet alleen te meten maar ook te voorspellen en adviseren — van reactieve naar proactieve processturing.

In logistiek zie je dit al: dashboards tonen behaalde resultaten, en AI waarschuwt voor knelpunten nog voordat ze zichtbaar zijn en helpt in forecasts. Denk aan piekmomenten in bezetting, fouten of vertragingen — AI alarmeert pro-actief, zodat leidinggevenden kunnen plannen en bijsturen voordat het misgaat.

Bij gemeenten, in dienstverlening zie je voorzichtig ook eerste stappen. Deze worden bijvoorbeeld gezet bij burgerzaken of vergunningverlening: hoge werkdruk, veel variatie. AI helpt patronen herkennen, toekomstige druk te voorspellen en processen zo in te richten dat medewerkers tijd krijgen voor écht menselijk contact. Dat is precies waar Lean voor staat: waarde leveren voor de klant.

Dat vraagt ander leiderschap. Lean-leiders waren aanwezig op de werkvloer, gaven feedback, stimuleerden reflectie. Nu moeten ze dit gaan combineren: leren sturen op data en algoritmes én tegelijk medewerkers betrekken. Vertrouwen in de technologie gaat samen met nieuwsgierigheid: op welke data is de voorspelling gebaseerd? Klopt dat met wat jij als leidinggevende zelf ziet? Die dialoog is cruciaal.

AI vervangt Lean werken niet. Het versterkt. De essentie — oog voor mens én proces, leren in kleine stappen en samen verbeteren — blijft onmisbaar. AI levert inschattingen, maar het team bepaalt wat daarmee gebeurt. Zonder menselijk eigenaarschap wordt AI een black box, in plaats van een hulpmiddel.

Kortom: AI is geen vervanging van Lean, maar de volgende stap. Organisaties die Lean al omarmen, kunnen dankzij AI responsiever én klantgerichter worden. Wil je voorop blijven lopen in Lean dan kan je niet anders dan nu met AI aan de gang te gaan!